فیگارو: شاهزاده رضا پهلوی، پسرارشد آخرین پادشاه ایران، برآن است که نظام جمهوری اسلامی را سرنگون کند. در مصاحبه ای که صبح دیروز با روزنامۀ ما داشت، او هم میهنان خود را به نافرمانی مدنی بدورازخشونت فراخواند. بطورموازی، او درصدد است تا مخالفان ایرانی را تحت پرچم " دموکراسی و جدایی دین از حکومت " به گرد هم فرا آورد. شاهزاده دیروز د ر نشستی در پارلمان فرانسه حضوریافت. در همین حال، گشایش هایی در پروندۀ هسته ای ایران مشاهده می شود. تهران آخرین پیشنهادهای جامعۀ بین المللی را مثبت ارزیابی کرده است. در مصاحبه با فیگارو، وارث سلسله ی پادشاهی ایران از کشورهای غربی می خواهد تا از نهادینه شدن دموکراسی در میهن اش پشتیبانی به عمل آورند.

رضا پهلوی : " پیش به سوی نافرمانی مدنی."

شاهزاده رضا پهلوی، چهل و پنج ساله، که در ایالات متحده در تبعید بسر می برد، پسرارشد آخرین پادشاه ایران است. او برآن است تا مخالفان دموکرات و سکولار جمهوری اسلامی را با یکدیگر متحد سازد. در مسافرتی به پاریس، او با حدود چهل تن از نمایندگان پارلمان فرانسه نشستی داشت تا، از جمله، بحران هسته ای کشورش را مورد بحث و گفتگو قراردهد. از دیدگاه او، این بحران نه از راه نظامی و نه دیپلماتیک، که از طریق یک خیزش مردمی در ایران حل و فصل خواهد شد.

فیگارو: آیا پیشنهادهای قدرت های بزرگ کمکی به حل بحران خواهند کرد؟

مسابقه با زمان است: ایران سریع تر دموکراتیک خواهد شد و یا نظام اسلامی زودتر به سلاح هسته ای خواهد رسید؟ تمام مسئله در این نهفته است. کشورهای غربی باید از جنبش های دموکراتیک حمایت کنند،

پهلوی : خیر! چرا که نظام فعلی با پذیرفتن چنین پیشنهادهایی، نه تنها چیزی دستش را نخواهد گرفت، که همه چیز را نیز از دست خواهد داد. برای پا برجا ماندن، نظام مجبور است تا برجناح بنیادگرای خود تکیه کند. از طرف دیگر، نپذیرفتن پیشنهادهای مورد نظر منجر به اعمال تحریم های بین المللی خواهد شد و این در حالی است که اقتصاد کشور هم اکنون نیز در شرایط بسیار بدی به سرمی برد. پس، در این صورت نیز بازنده خواهد بود.

اکثر حکومت های خارجی دچار اشتباه می شوند، چرا که فکر می کنند که با نظامی متعارف در طرف اند. حال آن که، برای نظام حاکم بر ایران منافع ملی هیچ به شمار می روند و در چنین شرایطی، مشوق های اقتصادی نمی توانند کارآیی لازم را دارا باشند. از دیدگاه آنها، حزب الله لبنان و یا حماس در فلسطین از اهمیت بس بیشتری برخوردارند تا سنی های ایرانی و یا کردها، بلوچ ها و آذری ها و یا هریک از دیگر اجزای ملت ایران.

( در این جمله در متن فرانسه، حتی پس از تصحیح مقاله، به غلط از " اقلیت های قومی" یاد شده است که بدینوسیله در متن فارسی باردیگرتصحیح میشود. مترجم )

فیگارو: در نتیجه شما هیچ نوع سازشی را ممکن نمی دانید؟

پهلوی : برای من خیلی سخت است باورکنم که نظام تن به عقب نشینی دهد. بویژه در زمینۀ غنی سازی که به یک شعار محوری بدل شده است. بلاخص از زمانی که احمدی نژاد به قدرت رسیده است. جا زدن برای او خودکشی سیاسی خواهد بود.

فیگارو: ازدیدگاه شماه چانه زنی با سردمداران کنونی ایران کار عبثی است؟

بله! سه سال است که تروئیکای اروپایی بدون هیچ نتیجه ای به دنبال چانه زنی های بی حد بوده است. من مشوقی نمی بینم که بتواند نظام را از این بی خردی خارج کند. آنها صرفا به دنبال خریدن زمان بیشتری هستند تا نهایتا بمب اتمی ای را که در پی اش هستند بسازند. دنیا در این میان وقت خودش را تلف می کند.

فیگارو: با این وجود دولت بوش آمادگی خود را برای گفتگو با تهران اعلام نموده است.

پهلوی : بله، ولی در چهارچوبی کاملا مشخص. به عقیدۀ من، آنچه را که آمریکایی ها به دنبالش هستند این است که به دنیا نشان دهند که در پی حل و فصل یک جانبۀ این معضل نیستند، و، درعین حال، ایران را مجبور کنند تا اردوگاه خود را انتخاب کند. این نوعی اتمام حجت است به آنهایی که با هرگونه تحریم مخالفند.

فیگارو: تغییرنظامی را که در نظردارید، از درون خواهد بود و یا از بیرون؟

پهلوی : صرفا از درون. نیروهای واقعی در درون هستند. هزاران گروه در درون مرزهرچه از دستشان ساخته است انجام می دهند تا نافرمانی مدنی بدور از خشونت را دامن بزنند. برای پیروزی در این راه به امکانات بسیار بیشتری نیازمند می باشند. از همین رو، آنها به کمک و همیاری برون مرز و کشورهای خارجی نیازمنداند. ما ایرانیان امیدواریم که دنیا بالاخره انتخاب خود را خواهد کرد: تضمین بقای نظام کنونی و یا حمایت از استقرار و نهادینه شدن دموکراسی و جدایی دین از دولت در ایران.

فیگارو: بنابراین، جامعۀ بین المللی می بایست تحریم هایی را در این زمینه اعمال کند؟

پهلوی : از این فراتررفته، می گویم که همه چیز به تغییر نظام در ایران بستگی دارد. این نظام، مشکل کلیدی جامعۀ ما، منطقه و جهان بشمار می رود. بهترین راه حل این خواهد بود که نقطۀ پایانی به عمرآن گذاشته شود و به جای آن روی دموکراسی و آیندۀ آن در ایران سرمایه گذاری شود. تا زمانی که این نظام پا برجاست، هیچ یک از مشکلات اصلی جهانی، از صلح میان اسرائیل و فلسطین گرفته تا بنیادگرایی مذهبی، تروریزم و گسترش تسلیحات تخریب دستجمعی، هیچ یک از این مشکلات قابل حل و فصل نخواهند بود. مسابقه با زمان است: ایران سریع تر دموکراتیک خواهد شد و یا نظام اسلامی زودتر به سلاح هسته ای خواهد رسید؟ تمام مسئله در این نهفته است. کشورهای غربی باید از جنبش های دموکراتیک حمایت کنند، همانطور که در آفریقای جنوبی، در اروپای شرقی و یا درآمریکای لاتین شاهدش بودیم.

فیگارو: با این حال، در عراق تحمیل دموکراسی نتیجه ای شبیه به جنگ داخلی داشته است...

پهلوی : ایران و عراق را با هم مقایسه کردن همانند این است که سیب و پرتقال را با یکدیگر به رشتۀ قیاس درآوریم. به هرصورت، ما به دنبال یک لشگرکشی خارجی نیستیم. چنین کاری اصلا سازنده نخواهد بود. وقتی که آمریکا، در پی حوادث یازدهم سپتامبر دریافت که با صدام حسین مشکل دارد، درعین حال، فراموش کرد که مقصراصلی تروریزم و بنیادگرایی در کجاست. بیست و هفت سال است که دنیا آتش نشان های خود را به این سو و آن سو می فرستد تا آتش ها را خاموش کنند. بالاخره روزی خواهد رسید که باید توجه مان را به کسانی معطوف کنیم که قوطی کبریت را دردست دارند : یعنی جمهوری اسلامی ایران.

فیگارو: آیا میان ایران و القاعده رابطه ای وجود دارد؟

پهلوی : القاعده اردوگاه های آموزشی در ایران در اختیار داشته است و بسیاری از اعضای القاعده از طریق ایران عبور و مرور می کنند.

فیگارو: آیا مسئلۀ ایران پیش از مسئلۀ عراق می بایست مورد بررسی و چاره جویی قرار می گرفت؟

پهلوی : من در پی این نیستم که مسئولیت صدام حسین را دست کم بگیرم. ولی واقعیات را نیز نمی شود نادیده گرفت. بخش عمدۀ مشکلات ما امروز، از قیمت نفت گرفته تا تروریزم، گسترش تسلیحات تخریب دست جمعی، بنیادگرایی و دیگر مسایل، جملگی به نوعی با جمهوری اسلامی گره خورده اند.

فیگارو: تغییرنظامی را که در نظردارید، از درون خواهد بود و یا از بیرون؟

پهلوی : صرفا از درون. نیروهای واقعی در درون هستند. هزاران گروه در درون مرزهرچه از دستشان ساخته است انجام می دهند تا نافرمانی مدنی بدور از خشونت را دامن بزنند. برای پیروزی در این راه به امکانات بسیاربیشتری نیازمند می باشند. از همین رو، آنها به کمک و همیاری برون مرز و کشورهای خارجی نیازمنداند. ما ایرانیان امیدواریم که دنیا بالاخره انتخاب خود را خواهد کرد: تضمین بقای نظام کنونی و یا حمایت از استقرار و نهادینه شدن دموکراسی و جدایی دین از دولت در ایران.

فیگارو: آیا فرانسه از جمله کشورهایی است که از تداوم وضعیت کنونی دفاع می کنند؟

پهلوی : نمی دانم، آیا عمدا این کار را می کنند یا خیر. ولی به وضوح فرانسه و آلمان از زمرۀ این کشورها هستند. با این حال، من سرآغاز یک تغییر جهت را نیز می بینم. فرانسه نیز خود را در برابر دو گزینه و یک انتخاب می بیند : مردم سالاری یا دین سالاری در ایران؟ همواره بین ایران و فرانسه پیوندهایی وجود داشته اند. فرانسه می تواند امروز نقش بس بسزایی را در احیای وجهه ای ایفا کند که تا بحال نادیده گرفته شده است : وجهۀ اخلاقی قضیه.

فیگارو: مخالفان ایران، که بسیار پراکنده به نظرمی رسند، آیا توانایی همبستگی و اتحاد با یکدیگر را دارا هستند؟

پهلوی : مخالفان ایرانی امروز متحد هستند. این اواخر، یک تغییر کیفی در امور رخ داده است. هفتۀ پیش در لندن نمایندگان جریان های فکری و سیاسی بسیار متفاوت برحول محوری مشترک گرد هم آمدند. سوای مجاهدین خلق، همۀ گروه ها با یکدیگر در گفتگو قرار گرفته اند.

فیگارو: نقش شما در این میان چیست؟

پهلوی : نقشی فدراتیو و تسریع کننده. توان ما در اتحاد ماست. خواست من شخصا، نظامی است سکولار که در آن جدایی دین از دولت به طور واضح و مشخص صورت پذیرفته باشد. نظامی مبتنی بر منشور جهانی حقوق بشر. شکل نظام آینده را، می خواهد پادشاهی پارلمانی باشد یا جمهوری، مردم ایران تعیین خواهند کرد. تا آن جا که به من مربوط می شود، فکر می کنم که نظام پادشاهی مدرن می تواند به نهادینه کردن دموکراسی در کشوری همچون ایران کمک کند. نمونۀ من در این راه نقشی است که خوآن کارلوس پادشاه اسپانیا در آن کشور پس از فرانکو ایفا کرد.

هدف من خدمت به میهنم است.